زنجیره تأمین چیست؟

زنجیره تامین چیست:

 امروزه رقابت اکثر کسب و کارها از حالت رقابت فردی و مستقل به رقابت در زنجیره تأمین تبدیل شده است و از آنجا که زنجیره تأمین شبکه ای از روابط تجاری است، موفقیت یک کسب و کار به موفقیت آن در یکپارچگی یا ادغام شبکه روابط تجاری خود دارد. بنابراین منبع رقابت پذیری به زنجیره تأمینی که شرکت در آن وارد شده بستگی داشته و رقابت واقعی از وضعیت شرکت در برابر شرکت به رقابت زنجیره تأمین در برابر زنجیره تأمین تبدیل شده است. سازمان های کنونی نیازمند هماهنگی دقیق برای تدارک مواد اولیه و تحویل به موقع به مشتری هستند تا بتوانند هزینه ها را کاهش دهند، دریافت و تحویل به موقع داشته باشند و در نهایت رضایت مشتری را کسب کنند. با توجه به موارد مطرح شده، مدیریت زنجیره تأمین می تواند به عنوان راهکاری مؤثر و مفید در این زمینه مطرح شود.

در این مقاله قصد داریم به بیان مفاهیم و تعاریف و ابعاد مختلف زنجیره تأمین بپردازیم.

امروزه با توجه به توسعه صنعتی در دنیا و افزایش انتظارات مشتریان، تنوع و پیچیدگی محصولات و خدماتی که توسط سازمانهای تولیدی و خدماتی ارائه می شود، افزایش یافته است. وجود قطعات فراوان در بعضی از این محصولات، نیاز به سازمان دهی تولید و ساخت قطعات مختلف را بیش از پیش نمایان ساخته است. اما سازمان دهی تولید، تأمین مواد اولیه، تأمین و مدیریت ماشین آلات و منابع انسانی، با مشکلات زیادی همراه است. مثلا در خصوص تهیه و تولید کلیه قطعات در داخل شرکت مشکلاتی چون نحوه سازمان دهی نیروی انسانی و نیز ایجاد منابع اضافی در زمان تغییرات بازار و تقاضا مطرح خواهد بود. بنابراین به مرور زمان، سازمان ها دریافته اند که برای سازمان دهی مناسب تأمین قطعات، بهتر است از منابع تولید خارج از سازمان استفاده نمود. لذا تفکر زنجیره تأمین شکل گرفت. چرا که سازمان های تولیدی دریافتند که نمی توانند به صورت مستقل و بدون در نظر گرفتن شرایط پیرامونی خود، تنها بر کارایی درونی و منافع کوتاه مدت تأکید کنند.

تعریف زنجیره تأمین :

به طور کلی در خصوص زنجیره تأمین تعاریف مختلفی وجود دارد، در ادامه به ذکر مهمترین تعاریف موجود در این زمینه می پردازیم:

• زنجیره تأمین فرایندهای چرخه حیات شامل جریان فیزیکی، اطلاعاتی، مالی و دانش می باشد که هدفشان ارضای احتیاجات کاربر نهایی به وسیله محصولات و خدماتی است که از طریق تأمین کنندگان متصل به هم ارائه می گردند.

• یک زنجیره تأمین به مجموعه ای از شرکت های درگیر در جریانات بالادست و پایین دست محصولات، خدمات، امور مالی و اطلاعات از منبع تا مشتری اشاره دارد.

• یک زنجیره تأمین عبارت است از شبکه ای از تسهیلات و امکانات که فعالیت هایی نظیر تهیه مواد خام، تبدیل این مواد به محصولات نیمه ساخته و ساخته شده و توزیع این کالاهای ساخته شده به مشتریان بر عهده دارد .

•  زنجیره تأمین مشتمل بر تمام فعالیتهای مرتبط با جریان و تبدیل کالاها از مرحله ماده خام (استخراج) تا تحویل به مصرف کننده نهایی و نیزجریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها است و از اجزای زنجیره تأمین بالادست، زنجیره تأمین داخلی و زنجیره تأمین پایین دست تشکیل شده است.

جریان کالا و اطلاعات در زنجیره تأمین:

زنجیره تأمین تنها شامل جریانهای یک طرفه و روبه جلو نمی باشد. اکثرا  جهت جریان زنجیره ها را از تأمین کنندگان به مصرف کننده نهایی در نظر می گیرند. گرچه در فرایندهای فیزیکی چنین فرضی می تواند کاملا صحیح باشد، اما در طراحی زنجیره نمی توان جریان روبه عقب محصولات مرجوعی، تخفیف ها و پرداختهای تشویقی، جریان اطلاعات و مانند آنها را نادیده گرفت. بنابراین در زنجیره تأمین بیشتر جریانها (شامل جریان محصول فیزیکی، اطلاعات، پول و دانش) دو طرفه می باشند.

پایان

مهدی رفیعی